Park zdrowia jako nowy rodzaj atrakcji dla mieszkańców i turystów
Introduction
Park zdrowia to rodzaj parku miejskiego wyodrębniany z uwagi na wyjątkowe walory prozdrowotne. Stanowi odpowiedź na wyzwaniami zdrowotne, z jakimi mierzą się rozwinięte społeczeństwa. Do niedawna najbardziej znanymi parkami tego typu były parki zdrojowe istniejące w gminach uzdrowiskowych. Dzięki walorom środowiskowym i specjalnej infrastrukturze, parki zdrojowe stanowią element uzupełniający lecznictwo w uzdrowiskach. Popularnym przykładem wyposażenia parków zdrojowych jest tężnia zasilana solanką. Obecna technologia umożliwia ich instalowanie niezależnie od bezpośredniego dostępu do solanki.
Znaczenie parków miejskich
Parki zdrowia bazują na parkach miejskich, które od wielu lat spełniają ważną role w życiu mieszkańców i funkcjonowaniu miast. Na teranie województwa pomorskiego znajduje się jeden z najstarszych parków w Polsce, Park Oliwski. W XIX w. w odpowiedzi na rosnącą potrzebę mieszkańców miast kontaktu z naturą, ufundowanych zostało wiele parków publicznych, min.: Park im. Steffensów, Park Brzezieński w Gdańsku, Park Południowy w Sopocie oraz Park Zdrojowy w Ustce.
Tereny zieleni są przeciwwagę dla negatywnych aspektów związanych z urbanizacją przestrzeni. Stanowią one wyspy zieleni, miejsce spotkań, zabaw i aktywności fizycznej, a ich znaczenie rośnie. Zmiany klimatyczne oraz społeczno-demograficzne stawiają nowe wyzwania przed mieszkańcami miast. Coraz większe upały sprawiają, ze parki stają się nieocenioną oazą zapewniającą ochronę przed wysoką temperaturą. Narastające tempo życia i obciążenia psychiczne także zwiększają zapotrzebowanie na miejsca, które umożliwiają aktywne spędzanie czasu. Zadbane, przemyślane i rozwinięte parki coraz częściej stanowią atrakcje turystyczne przyciągające uwagę turystów.
Parki miejskie mają różną specyfikę. Te, które są umiejscowione na terenie dawnych ogrodów, określane są jako parki dworskie, pałacowe lub królewskie i dostarczają głownie wrażeń estetycznych. Parki posiadające boiska i urządzenia do ćwiczeń określane są jako sportowe, a wraz z placami zabaw stanowią idealną przestrzeń do aktywnego spędzania wolnego czasu. Parki upamiętniające ważne wydarzenia lub postacie z przeszłości to parki historyczne.
Park zdrowia: definicja
Odrębną kategorię stanowi park zdrowia, czyli ogólnodostępny, ograniczony terytorialnie obszar: z różnorodną roślinnością (w tym z miejscami zacienionymi przez drzewa), położony w miejscu o niskim natężeniu hałasu, z dala od elementów zanieczyszczających powietrze, z dostępem do jego granic lub w ich pobliże publicznymi środkami transportu, spełniający funkcje wypoczynkowe, regeneracyjne, prozdrowotne, oraz z zapewnionym dostępem do toalety.
Znajdująca się na jego terenie infrastruktura umożliwia aktywne spędzanie wolnego czasu osób w różnym stanie zdrowia, w tym z niepełnosprawnościami i starszym. Obejmuje ona:
· obiekty prozdrowotne (takie jak tężnie, groty solne, pawilonem zdrowia, ścieżki rehabilitacyjne lub zdrowia, park rehabilitacyjny) wraz z informacjami dotyczącymi zalet i zasad korzystania z nich,
· elementy o walorach edukacyjnych,
· elementy uzupełniające (przykładowo ławki).
Jest wskazane, aby infrastruktura wewnętrzna umożliwiała bezpieczne i wygodne poruszanie się po wyznaczonych ścieżkach osobom ze szczególnymi potrzebami (w szczególności wymagającym przewidywalnej nawierzchni).
Park zdrowia – dlaczego warto je rozwijać?
Do zalet rozwoju parków zdrowia zaliczymy:
– wspieranie zdrowia mieszkańców i turystów poprzez możliwość aktywnego spędzania czasu wolnego w czystym środowisku i obcowanie z naturą,
– rozwój atrakcyjności turystycznej miejsc, gdyż parki są atrakcjami także dla turystów,
– koszto-efektywność,
– ich zgodność z aktualnymi trendami zrównoważonego rozwoju i turystyki regeneratywnej,
– kreowanie przestrzeni rozwijających przedsiębiorczość w okolicy oraz zwiększających atrakcyjność terenów przyległych.
Opracowanie: dr A. Białk-Wolf, M. Arent